Μια Ελληνίδα στην Καλαβρία

Γιατί υπάρχει στην Καλαβρία ένα Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας και Πολιτισμού; Στη συνέντευξη με τη Βασιλική Βούρδα μαθαίνω τι την ώθησε να ιδρύσει το Κέντρο «Ελληνομάθεια», πώς είναι η δουλειά της ως ξεναγός στην Καλαβρία και τι όνειρα έχει για το μέλλον της Καλαβρίας και του Ελληνικού της πολιτισμού.

Η Βασιλική με Ελληνικό γκρουπ στο Ρήγιο της Καλαβρίας όπου στην Arena dello Stretto η θεά Αθηνά προστατευει την πόλη.

Στην αρχαιότητα Ελληνικές φυλές έφτιαξαν αποικίες στην Καλαβρία και οι δεσμοί με τη λεγόμενη «Μεγάλη Ελλάδα» —όπως αποκαλούνταν ο Ελληνικός κόσμος της αρχαιότητας στη Μεσόγειο— παραμένουν ισχυροί και αισθητοί μέχρι σήμερα. Όποιος επισκεφθεί τα ελληνόφωνα χωριά, έχει την αίσθηση πως μεταφέρεται σε έναν άλλο τόπο, σε μια άλλη εποχή. Το ίδιο ένιωσα κι εγώ, όπως και οι χιλιάδες επισκέπτες που ταξιδεύουν κάθε χρόνο από την Ελλάδα και την Κύπρο στην Καλαβρία, με σκοπό να ανακαλύψουν αυτούς τους μοναδικούς πολιτισμικούς και γλωσσικούς δεσμούς. Περισσότερα θα ακολουθήσουν σε επόμενα άρθρα για το Ρήγιο Καλαβρίας και τα χωριά Γκαλλιτσιανό, Πεντεδάκτυλο και Μπόβα.

Πότε και για ποιο λόγο πρωτοήρθες στην Καλαβρία?Σου λείπει κάτι απο την Ελλάδα?

Πρωτοήρθα στην Καλαβρία το Πάσχα του 1992, όταν ήμουν φοιτήτρια Εράσμους στην Πίζα και η συγκάτοικος μου ηταν από το Ρήγιο. Με κάλεσε να περάσω τις πασχαλινές διακοπές με την οικογένειά της κι έτσι, με αυτή την ευκαιρία γνώρισα και την ελληνόφωνη Καλαβρία. Εχω μάλιστα μια πρώτη ιστορική φωτογραφία στο χωριό Πεντεντάτιλο το οποίο μου είχε κάνει μεγάλη εντύπωση. Μόνιμα ζω εδώ από το 2001, τη χρονιά που αποφάσισα να αφήσω την Αθήνα για την Κάτω Ιταλία. Δεν το έχω μετανιώσει καθόλου, ήταν μια συνειδητή απόφαση ζωής, είμαι ευτυχισμένη εδώ με την οικογένειά μου, τον άντρα μου και τα δύο παιδιά μου που μεγάλωσαν πλέον και έμαθα να έχουν κι αυτά δύο πατρίδες, όπως κι εγώ.  Αυτο που μου λείπει από την Ελλάδα είναι εκτός από την οικογένεια, τους φίλους και τις φίλες, είναι το χωριό του πατέρα μου που αγαπώ πολύ, ο Ελληνόπυργος Καρδίτσας. 

Πώς είναι η δουλειά σου ως ξεναγός?

Η δουλειά της ξεναγού είναι ιδιαίτερα απαιτητική αφού καλούμαι όχι μόνο να ξεναγήσω στα διάφορα αξιοθέατα, μουσεία, πόλεις κλπ. αλλά και να φροντίσω ώστε όλα τα μέλη αυτής της πολύ ιδιαίτερης ταξιδιωτικής οικογένειας που σχηματίζεται για λίγες μέρες… να περνούν καλα! Είναι μεγάλη ευθύνη να έχεις τη δυνατότητα να σχεδιάζεις τις διακοπές των ανθρώπων, είναι σπουδαία υπόθεση να προσφέρεις τις γνώσεις σου αλλά ακόμα σπουδαιότερη να νοιαστείς για κάθε πλευρά της εμπειρίας που λέγεται ομαδικό ταξίδι. 

Συνεργάζεσαι στενά με ελληνικά και κυπριακά τουριστικά γραφεία. Ποιές είναι οι αντιδράσεις των επισκεπτών όταν γνωρίζουν για την Μεγάλη Ελλάδα και την Καλαβρία γενικότερα?

Οι άνθρωποι που επισκέπτονται τη Μεγάλη Ελλάδα είναι άτομα με καλή έως άριστη γνώση της ιστορίας της, έχουν επιλέξει συνειδητά αυτό το ταξίδι, δεν έχουν δηλαδή επηρρεαστεί από μόδες ή διαφημίσεις κι έρχονται για να δουν και να μάθουν ωθούμενοι από μια καλώς εννοούμενη περιέργεια «μα όντως μιλούν ακόμα ελληνικά;» «μα τι ακριβώς είναι αυτή η Μεγάλη Ελλάδα;»… Βέβαια όλοι ανεξαιρέτως όσοι ταξιδεύουν μαζί μου στα ελληνόφωνα χωριά στο τέλος φεύγουν συγκινημένοι και γοητευμένοι από την «ανακάλυψη» μιας άλλης Ελλάδας, μιας κουλτούρας που αντέχει στο χρόνο και στο σάρωμα της παγκοσμιοποίησης, χάρη στις βαθιά ριζωμένες αξίες της. 

Από αριστερά: Μια ομάδα ταξιδιωτών επισκέπτεται τα διάσημα αγάλματα Bronzi di Riace στο Ρέτζο Καλάμπρια // Καλώς ήρθατε στο Gallicianò ή όπως λένε εδώ: Καλώς ήρθατε (Kalos irthete) // Μια ελληνική ταξιδιωτική ομάδα στην Ταορμίνα της Σικελίας

Πώς θα περιέγραφες την Καλαβρία σε κάποιον που δεν την γνωρίζει? Και γιατί αξίζει να την γνωρίσει?

Η Καλαβρία είναι μια από τις «ελληνικές» περιοχες της Νοτιου Ιταλίας, έχει όλα τα καλά και όλα τα κακά της χώρας μας, φυσικές ομορφιές, ιστορία, παραδόσεις, φιλόξενους ανθρώπους, εξαιρετική κουζίνα… έχει όμως και μεγάλα προβλήματα που την ταλαιπωρούν εδώ και χρόνια και δεν της επιτρέπουν να γίνει ένας τουριστικός προορισμός του επιπέδου της Τοσκάνης ή της Απουλιας.

Τι θα έπρεπε να γίνει για να προωθηθεί καλύτερα η Καλαβρία?

Για να γίνει αυτό δεν φτάνουν οι αεροπορικές συνδέσεις, χρειάζονται υποδομές, ξενοδοχεία, οργανωμένες παραλίες, ένα καλό οδικό δίκτυο καθώς και εκπαιδευμένο και εξειδικευμένο έμψυχο δυναμικό σε όλους τους τομείς της υποδοχής και φιλοξενίας. Στον δικό μου τομέα για παράδειγμα υπάρχει ένα μεγάλο πρόβλημα καθώς λείπουν οι αδειούχοι ξεναγοί, λόγω τεράστιων κενών στην ιταλική νομοθεσία η οποία δεν έχει ακόμα λύσει το θέμα της έλλειψης νομικού πλαισίου για τη διεξαγωγή εξετάσεων. 

Το Κέντρο "Ελληνομάθεια", εικόνες 1 και 2, είναι πλέον και επίσημα πιστοποιημένο για τη χορήγηση του Πιστοποιητικού Eλληνικής Γλώσσας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Στη δεξιά εικόνα, πολιτιστική εκδήλωση με παραδοσιακούς καλαβρέζικους χορούς στο ελληνόφωνο χωριό Πεντεδάκτυλο, από τον σύλλογο "La Ginestra".

Γιατί αποφάσισες να ανοίξεις το Κέντρο Ελληνομάθεια?Πού βρίσκεται το Κέντρο 10 χρόνια μετά την ίδρυσή του?

Η επαγγελματική μου ζωη στην Καλαβρία υπήρξε από τα πρώτα χρόνια της εγκατάστασης μου εδώ μια διαρκής αναζήτηση της επαφής με την Ελλάδα, στη αρχή υποσυνείδητα, από τότε όμως που είμαι ξεναγός εντελώς συνειδητά. Οταν πριν 10 χρόνια ίδρυσα το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας και Πολιτισμού «Ελληνομάθεια» το έκανα αρχικά για να υποστηρίξω τη διδασκαλία της νεοελληνικής γλώσσας στο Πανεπιστήμιο Dante Alighieri του Ρηγίου Καλαβρίας, με το οποίο μόλις είχα ξεκινήσει να συνεργάζομαι ως καθηγήτρια στο Κέντρο Ξένων Γλωσσών. Το Πανεπιστήμιο χρειαζόταν έναν εξωτερικό εταίρο για την οικονομική διαχείριση του εξεταστικού κέντρου Πιστοποίησης της Ελληνομάθειας κι έτσι προέκυψε το ομώνυμο Κέντρο.  Αυτό όπως αποδείχτηκε αργότερα ήταν μόνο η αφορμή αφού πολύ σύντομα το Κέντρο εξελίχθηκε σε σημείο αναφοράς όχι μόνο για τους κατοίκους της πόλης μας αλλά και για ελληνικά σχολεία, πανεπιστήμια, τουριστικά γραφεία, συλλόγους και σωματεία από Ελλάδα και Κύπρο κυρίως που αναζητούν έναν φορέα στην περιοχή. Ετσι μέσα σε λίγα χρόνια καταφέραμε με την υποστήριξη μελών και φίλων να πραγματοποιήσουμε όχι μόνο προγράμματα διδασκαλίας νέων και αρχαίων ελληνικών αλλά και σεμινάρια παραδοσιακών χορών, αρχαίου δράματος, προβολές ελληνικών ταινιών, παρουσιάσεις βιβλίων, ξεναγήσεις, αδελφοποιήσεις, εκδρομές, προγράμματα προώθησης της ανάγνωσης και της ιστορίας σε δημοτικά σχολεία και άλλα πολλά. 

Ορισμένες από τις δράσεις και οι πρωτοβουλίες που ανέλαβε το Κέντρο Ελληνομάθεια στα πρώτα δέκα χρόνια της λειτουργίας υποστηρίχθηκαν από χορηγούς οι οποίοι μας βοήθησαν να επιβιώσουμε στα δύσκολα χρόνια της πανδημίας και να εξελιχθούμε. 

Ποιό είναι το όνειρό σου για το Κέντρο Ελληνομάθεια και για την Καλαβρία?

Για το μέλλον θα ήθελα το Κέντρο να γίνει ένας ζωντανός και δραστήριος οργανισμός, σε σύνδεση με ελληνικά και όχι μόνο πανεπιστήμια, ιδρύματα κρατικά και ιδιωτικά, συλλόγους άλλους φορείς, ώστε να ενώσουμε τις δυνάμεις μας προς την ίδια κατεύθυνση. Ήδη έχουμε δρομολογήσει αυτή τη νέα εποχή με τη συμμετοχή μας στο Κοινό Πολιτιστικό Δόγμα Ελλάδας , Κύπρου & απανταχού ελληνισμού «Των Ελλήνων οι Κοινότητες», μια σπουδαία προσπάθεια που πρόκειται σύντομα να πάρει σάρκα και οστά με αφετηρία την Κύπρο, όπου θα πραγματοποιηθεί το ιδρυτικό συνέδριο τον Νοέμβριο του 2025. Ήδη συμμετέχουν ως ιδρυτικά μέλη τουλάχιστον 25 συλλόγοι κι αυτό είναι μόνο η αρχή… έχουμε μεγάλα και φιλόδοξα όνειρα να γίνει μια επανένωση του ελληνικού κόσμου με κοινό παρονομαστή τον πολιτισμό και τη γλώσσα μας, το μεγαλύτερο και πολυτιμότερο θησαυρό μας. 

Πάνω σε αυτά τα αδιαμφισβήτητα θεμέλια ονειρευόμαστε να χτίσουμε μια νέα «χώρα» απανταχού Ελληνίδων και Ελλήνων, όπου οι διαχρονικές αξίες της ελληνικής παιδείας και του ελληνικού πνεύματος θα έχουν τη θέση που τους αξίζει και το ρόλο που τους αρμόζει.

Ευχαριστώ πολύ, Βασιλική, για αυτές τις ενδιαφέρουσες πτυχές της δουλειάς σου! Χαίρομαι που ανακάλυψα αυτό το ελληνικό κομμάτι της Καλαβρίας και ανυπομονώ να μάθω περισσότερα και να συνεργαστούμε ξανά σύντομα!

Ακολουθήστε τη Βασιλική εδώ: https://www.facebook.com/centroellinomatheia https://www.facebook.com/vasiliki.vourda https://www.instagram.com/centro_ellinomatheia10/